Babbersmolen te Schiedam

Babbersmolen

Schiedam, Zuid-Holland

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
11:00:00
tot
17:00:00
Rondleiding, Demonstraties door de molenaar, Speurtocht voor kinderen, Ervaar hoe een molenaarsgezin 100 jaar geleden leefde in de molenaarswoning en op het historische erf, minipolder met scheprad en sluizen.
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Babbersmolen

Deze molen is in 1710 als grondzeiler gebouwd ter bemaling van de Babberspolder.
De verhoging tot stellingmolen dateert uit 1888, toen de spoorlijn Schiedam - Hoek van Holland werd aangelegd. De spoordijk zou de windvang uit bepaalde hoeken duidelijk verminderen, dus werd besloten de molen te verhogen. De kosten waren voor rekening van spoorwegmaatschappij H.IJ.S.M.
De fraaie vorm van de stenen romp bleef behouden doordat men deze eerst ca. twee meter afbrak en vervolgens pas tot de gewenste hoogte opmetselde.

In 1897 werd het houten scheprad vervangen door een ijzeren exemplaar, dat leek op het systeem Paul, dus met lepel-achtige schoepen. Hier was het evenwel ontworpen door de architect ir. W.J. Brandsma Jzn. en vervaardigd door de Grofsmederij te Leiden. Het rad schepte het water niet zozeer maar sneed er min of meer doorheen. Met een doorsnede van 6.70 meter was het een groot rad, maar de opvoerhoogte was dan ook fors, namelijk 1,80 meter.

Toen in 1924 een dieselmotor werd geplaatst, kwam de windmolen buiten bedrijf en volgde onttakeling. In 1955 werd de bemaling overgenomen door een nieuw gemaal, dat elders was geplaatst. In 1979 werd de romp een tijdje gebruikt als vogelasiel, maar daarna volgde leegstand.

Al zeer lang was er in Schiedamse molenkringen grote belangstelling voor dit bijzondere molenrestant. In 2003 volgde aankoop door Stichting de Schiedamse Molens en toen werd alles een stuk concreter. Tenslotte ging men over tot algehele reconstructie.

Op 21 augustus 2012 werd de kap op de romp geplaatst. Daarmee kwam de rehabilitatie van deze molen in een beslissend stadium. 14 november 2012 werden beide roeden gestoken; 30 november werd er voor het eerst gedraaid.
Op 28 augustus 2012 gaf de molen voor het eerst in bijna 90 jaar weer op windkracht water, 18 oktober volgde de officiële ingebruikname. Helaas is, door de - al zeer lang geleden gerealiseerde - afdamming van de Poldervaart het uitmalen zeer beperkt mogelijk: de molen kan als het ware zijn water niet kwijt (men is wel in gesprek over het realiseren van een maalcircuit). 
Hoewel de omgeving, op de rand van verstedelijkt gebied, nooit meer zal worden als vroeger, is er dichtbij de molen toch weer een flink stuk verbost gebied gerooid en zoveel mogelijk in de staat van weleer gebracht. 

In april 2015 werd de machinistenwoning, die na de onttakeling van 1926 pal naast de molen was gebouwd, gesloopt. De bewegingsbelemmering die deze molen nog had, was daarmee verleden tijd. De stelling kon daardoor worden gecompleteerd, ook bouwde men vervolgens een klein bezoekerscentrum.

Helaas moest in april 2017 besloten worden, de molen stil te zetten, omdat inmiddels duidelijk was dat gedeelde roeden (die ook hier waren toegepast) constructiefouten konden bevatten. Hoewel de eigenaar er snel bij was, heeft het even geduurd voordat er zicht kwam op andere roeden. Men liet zich in zoverre niet ontmoedigen, dat werd doorgegaan met het inrichten van de directe omgeving tot een educatief centrum. Zo is hier een 'mini-polder' gerealiseerd waar bezoekers, zoals schoolkinderen, goed kunnen leren wat het begrip 'polder' (én de bemaling daarvan) inhoudt.

Op 9 februari 2018 heeft men de nieuwe roeden, nu uit één stuk, afgeleverd en vervolgens met kunst en vliegwerk (bij de gedeelde roeden was dat beslist gemakkelijker!) tot vlakbij de molen gebracht. 21 februari werden de gedeelde roeden gestreken en de nieuwe gestoken. Vrijwel direct daarna werd begonnen met ophekken. 24 februari was de molen weer maalvaardig. 

Nog een paar details:
De wateras, gegoten in 1897 voor het toen aangebrachte scheprad, heeft de molenwerf nooit verlaten maar werd bij het begin van de restauratie pal naast de molen onder het maaiveld teruggevonden. Deze functioneert weer als vanouds, net als de vroegere halssteen (die daar ook werd aangetroffen).
Opmerkelijk is ook het steektrapje waarmee men buiten vanaf de begane grond de stelling kan bereiken (binnendoor naar de stelling is uiteraard ook mogelijk).

De Quaker Oats-reclame waarmee de romp al vóór 1940 opgeschilderd was, is nooit helemaal verdwenen. Bekend is dat deze afbeelding, met daarop ook een lachende quaker, tijdens de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitse bezetter moest worden overgekalkt: dit was immers te beschouwen als symbool van de vijand Amerika. (Terzijde: een quaker voorstellen als vijand is bizar, want dit zijn juist buitengewoon vredelievende mensen!). De kalk die de reclame moest bedekken was kennelijk niet al te best, want nog vóór 1945 was de afbeelding alweer te zien! 
In 2016 is deze reclame geheel in ere hersteld door een gespecialiseerd schildersbedrijf.

Bouwjaar
1710
Functie
Molenaar
Diverse Schiedamse molenaars bij toerbeurt
Telefoon
010-4261291
Aandrijving
Adres
Schiedamsedijk 2B
3117 HA Schiedam
Zuid-Holland
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
€ In de regel zaterdag 11:00 - 16:00 uur, verder als de molen draait of op afspraak.
Extra informatie schoolbezoek

Op afspraak

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Babbersmolen te Schiedam

Locatie

Bezoekadres
Schiedamsedijk 2B
Gemeente
Schiedam
Plaats
Schiedam
Postcode
3117 HA
Plaats (postadres)
Schiedam
Provincie
Rijksdriehoek: X
85279
Rijksdriehoek: Y
437015
WGS84: N (breedtegraad)
51.91725
WGS84: E (lengtegraad)
4.37378

Contact

Eigenaar
Stichting de Schiedamse Molens
E-mailadres
info@deschiedamsemolens.nl
Telefoon
010-4261291

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
2,32 :1
Specificaties
Wateras: fabr. Kon. Ned. Grofsmederij Leiden 1897;
Centerstukken: fabr. Geraedts 2013;
Scheprad: tot 1897 met een diam. van 5,86 m bij een breedte van 37 cm, na 1897 met een diam. van 6,70 m, bij een breedte van 32 cm, 28 schoepen;
Overbrenging 2,17 : 1 (tot 1897)

Registratienummers

DHM-databasenummer
1193
Rijksmonumentnummer
513195
Ten Bruggencatenummer
01174 f