Fatum te Tzum

Fatum

Tzum, Fryslân

Nationale Molendag 2024
Niet open op zaterdag 11-5
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Fatum

Spinnekopmolen Fatum is een van de twee spinnekopmolens die Tzum rijk is; deze molen bemaalde tot de ruilverkaveling de Fatumerpolder. 
Het oorspronkelijke bouwjaar is niet bekend. In 1914 is de molen gedeeltelijk verbrand; het onderhuis vertoont binnen nog altijd brandsporen.

Dat deze molen nog bestaat is vermoedelijk te danken aan het mislukken van een reorganisatie van de waterschappen rond het dorp Tzum. In 1910 werd een eerste vergadering hierover gehouden; uiteindelijk stemde de overgrote meerderheid van de betrokkenen er niet mee in. In 1924 werden de plannen definitief opgegeven.

In 1989 is de molen gerestaureerd door de fa. Westra. De oude metalen buitenroede was zo slecht dat hij bij het strijken knikte; de houten binnenroede was ook niet meer bruikbaar. Verder kwamen er onder meer een nieuwe schroef en schroefbak, staart, hangers, windpeluw, steenburrie, kap en onderbonkelaar. Het bovenhuis werd rechtgezet en de speling van de koker opgevuld. De molen kreeg een gegoten ijzeren as ter vervanging van de oude constructie-as.
Van de verankering van de molen, bestaande uit vier kettingen aan de hoekstijlen, verbonden met een ring en daardoorheen een in de grond ingegraven balk, bleken de balken compleet vergaan en ook deze werden vernieuwd.

Sinds de laatste restauratie (2022) draait de molen niet langer in circuit, maar kan weer uitmalen op de boezem en functioneren als hulpbemaling van de polder.

Opmerkelijk is, dat deze spinnekop zeer lang zelfzwichting had, bedienbaar door een (doorboorde) constructie-as (ongetwijfeld ter vervanging van een houten as). Ook kreeg één van de roeden later fokken. De conclusie moet luiden, dat de polder veel in deze kleine molen heeft geïnvesteerd.

 

Bouwjaar
onb.
Functie
Molenaar
Fred van Geest
Aandrijving
Adres
Tzum
Fryslân
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Fatum te Tzum

Locatie

Gemeente
Waadhoeke
Plaats
Tzum
Plaats (postadres)
Tzum
Provincie
Rijksdriehoek: X
167641
Rijksdriehoek: Y
572737
WGS84: N (breedtegraad)
53.14123
WGS84: E (lengtegraad)
5.57612

Contact

Eigenaar
Stichting tot behoud van monumenten in de gemeente Waadhoeke
E-mailadres
f.van.geest@kpnplanet.nl

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 1,86
Specificaties
Vijzel: diam. 0,93 m, ø vijzelbalk: 25 cm, spoed beschoeping: 1,26 m, hellinghoek: 19,5°;
Capaciteit: 157 liter/schroefomwenteling;
Opvoerhoogte: ? m

Registratienummers

DHM-databasenummer
1076
Rijksmonumentnummer
15876
Ten Bruggencatenummer
03183