Formerumermolen (Koffiemolen) te Terschelling

Formerumermolen (Koffiemolen)

Terschelling, Fryslân

Over Formerumermolen (Koffiemolen)

In 1838 werd de molen voor Hendrik Stobbe gebouwd op de Dellewal te West-Terschelling; in 1876 volgde verplaatsing naar Formerum.
Volgens overlevering zou de molen gebouwd zijn uit 'gejut' hout, maar dat moet worden afgedaan als visserlatijn: dit achtkant is, met zijn doorlopende stijlen en vier bintlagen goed en doordacht gemaakt. 

In 1964 verkocht Jaap Bos de molen, toen al enige tijd buiten bedrijf, aan Jan van Dieren. Deze richtte de laagste verdieping in als koffiehuis maar liet het binnenwerk verder ongemoeid. Het bij de molen horende motorhok werd omgebouwd tot keuken en toilet; in 1966 werd er een schuurtje bij gebouwd. Sindsdien vervult de molen een niet onbelangrijke rol als horeca-object; gemalen hoeft er niet meer te worden, want er wordt op Terschelling toch geen graan meer verbouwd.

In 1980 werden beide roeden vervangen en werd de molen, die op dat moment een groot herstel toe was, weer draaivaardig gemaakt. Tot dan toe had de molen een zware, duidelijk ingekorte, binnenroede en een houten buitenroede gehad.
In april 2002 werden de toppen van de roeden vervangen (gelaste roeden hebben veel te lijden onder invloed van de zeelucht) en de staartbalk vernieuwd.
In het voorjaar van 2015 werden nieuwe gelaste roeden gestoken.

Tal van details maken dit tot een interessante molen: niet alleen de opzet van het achtkant, ook zijn nog de kaapstanders aanwezig, waarmee lang geleden de steen- en pelspillen konden worden gelicht. Jan Sipkes Bos Jr. (bijgenaamd "Bosje") maakte vóór 1940 van één van de pelspillen een steenkraan.
Lang geleden was de molen voorzien van een Ruston dieselmotor met liggende cylinder. Nadat molenaar Jaap Bos in de jaren '50 een hamermolen aangeschaft had, is de oude motor door de plaatselijke oud-ijzerboer stukgeslagen en afgevoerd.
De kruilier is naar verluidt afkomstig van een verdwenen molen uit Harlingen (De Bazuin?).
Dan toch wel iets zeer opmerkelijks voor een koren- en pelmolen: de vloer van de stellingzolder is geheel dicht, er is geen trap op de begane grond aanwezig en daar zijn ook geen luiluiken. Daar is dus uitsluitend de aparte buitentrap naar de stelling voor.
Die stelling zelf tenslotte is niet horizontaal, maar loopt duidelijk iets af, als een schip dat lichte slagzij maakt.

De molen draait zeer geregeld en is volgens mededeling zonder al te veel problemen ook maalvaardig te maken.

 

Bouwjaar
1876
Functie
Molenaar
Gosse van Dieren
Aandrijving
Adres
Formerum 6
8894 KE Terschelling
Fryslân
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Het cafégedeelte is vaak open; de rest van de molen is op afspraak te bezichtigen.
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Formerumermolen (Koffiemolen) te Terschelling

Locatie

Bezoekadres
Formerum 6
Gemeente
Terschelling
Plaats
Terschelling
Postcode
8894 KE
Plaats (postadres)
Formerum
Provincie
Rijksdriehoek: X
149500
Rijksdriehoek: Y
600306
WGS84: N (breedtegraad)
53.38907
WGS84: E (lengtegraad)
5.30455

Contact

Eigenaar
V.O.F. de Koffiemolen O.G.

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 5,85 en 1 : 5,67
Specificaties
1 koppel 16er en 1 koppel 15er kunststenen;
Luiwerk: sleepluiwerk met luitafel

Registratienummers

DHM-databasenummer
818
Rijksmonumentnummer
35093
Ten Bruggencatenummer
06505