Meschermolen te Mesch

Mesch, Limburg
De Meschermolen is de eerste watermolen op de Voer op Nederlands grondgebied. De Voer is een driftig stromende beek met een groot verhang.
De beek ontspringt ten zuiden van St. Pieters Voeren in België, komt aan de oostzijde van Mesch Nederland binnen, stroomt vervolgens door het dorp Mesch, passeert boven de Meschermolen een waterval en mondt even ten zuiden van Eijsden in de Maas uit.
Vanouds leverde de Voer de drijfkracht voor een groot aantal watermolens, waaronder kopermolens. Vanaf 1839 lagen zes watermolens op een traject met een lengte van ongeveer 3,5 km op Nederlands grondgebied.
In het stroomgebied van de Voer liggen een aantal fraaie grote Limburgse hoeven. Bij enige daarvan maakt een watermolen deel uit van het boerenbedijf.
In het zuidwestelijk deel van Zuid-Limburg nam vroeger de teelt van tarwe een belangrijke plaats in. Elke watermolen op de Voer had tenminste één koppel speciale tarwestenen, zogenaamde Franse stenen, die voor het malen van tarwe en het maken van tarwebloem bijzonder goede maaleigenschappen hebben.
Ook de Meschermolen, zoals hij vroeger werd genoemd, maakt deel uit van een grote Limburgse hoeve. Vroeger schijnt de hoeve van het gesloten type te zijn geweest. De Voer stroomt langs de voorgevel. Voor de linkervleugel, waarin de watermolen ligt, splitste de molentak zich af en stroomde via een stenen brugje naar de ijzeren kanjel van het bovenslagrad.
De molentak ligt nu droog. Uiterlijk verraden weinig kenmerken de watermolen in de boerderij. Het brugje met het houten gebint van de maalsluis en de bediening zijn voor kenners de enige aanwijzingen.
In het midden van de 19e eeuw was de molen met een middenslagrad uitgerust. De middellijn bedroeg 5,66 m. en de breedte 0,64 m. Het waterrad was van hout en had eenvoudige rechte schoepen, die 33 cm. hoog waren. Ook het gangwerk was toen nog van hout. Vóór het waterrad bevond zich de maalsluis en ernaast een smalle lossluis. Op de splitsing van de molen- en de afslagtak bevond zich een verdeelwerk met twee lossluizen.
Op het einde van de 19e eeuw werd de molen omgebouwd voor het gebruik van een plaatijzeren bovenslagrad.
In het begin van de jaren vijftig werd de watermolen stilgelegd. Een maalderij in het dorp voorzien van een elektrische hamermolen en een mengerij voor het malen en samenstellen van veevoer nam het gemaal van de Meschermolen over. Incidenteel wordt er met molen nog gemalen.
Meschermolen 1, 6245 KD, Limburg
Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.