De Gooijer te Wolvega

De Gooijer

Wolvega, Fryslân

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
10:00:00
tot
14:30:00
Rondleiding
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over De Gooijer

Deze molen werd in eerste instantie in 1775, als hulp bij het bemalen van de toen in volle vervening zijnde Nijkspolder aan De Linde achter Blesdijke, gebouwd. Toen hij zijn taak daar had volbracht werd hij in 1836 afgebroken, om in Noordwolde als korenmolen te worden opgebouwd. Daar stond hij bekend als 'de molen van Menger'.

In 1917 werd hij wederom verplaatst, terug naar de Linde en opnieuw als poldermolen, nu ter vervanging van een nog vrij nieuwe spinnekop die op 11 juli 1917 na blikseminslag was afgebrand. Luttele weken daarvoor, 13 juni 1917, was in 'De Molenaar' het korenmolentje te Noordwolde voor de sloop te koop aangeboden. Op zijn derde locatie kreeg hij een bemalingstaak voor de Dr. Jan C. Driessenpolder.

Toch moet de molen al betrekkelijk vroeg buiten bedrijf gekomen zijn. Foto's uit de vroege jaren '50 tonen de molen met slechts één roede. In 1957 volgde een flinke opknapbeurt, waarbij de molen voor het eerst een ijzeren bovenas kreeg. Gedraaid werd er daarna vermoedelijk niet.
Pas veel later is er, onder invloed van vrijwillig molenaarschap, weer gedraaid maar in de loop van de jaren '80 ging de toestand opnieuw achteruit.

In 1990/91 vond een grote restauratie plaats. Er kwam een geheel nieuwe gietijzeren as (de in 1957 gestoken as vertoonde een scheur) en ook werden twee nieuwe ijzeren roeden gestoken. De veldmuren werden afgebroken en vervolgens geheel opnieuw gemetseld, zij het in een iets andere vorm dan daarvoor.
Sinds deze laatste grote restauratie kan de molen naar keuze op de boezem of in een circuit malen. Door middel van een grote schuif kan het water rechtdoor (naar de boezem) of naar links (het circuit) worden uitgemalen. In dat laatste geval heeft de molen een maalcircuit van 2,5 km!).

In het voorjaar van 2021 constateerden de molenaars dat de molen snel verzakte: het wiekenkruis sloeg in een bepaalde positie tegen het dek van de vijzelbak, uiteraard een zeer ongewenste situatie. De molen moest worden stilgezet.
De inactiviteit heeft niet lang geduurd: in november 2021 stortte men rond de molen een nieuwe achtkante fundering in beton. Daarna moest enige tijd worden gewacht tot deze was uitgehard. Begin maart stond de molen weer recht, dat wil zeggen: op klossen op de veldmuren op de nieuwe fundering. Daarna moest uiteraard het metselwerk worden aangevuld.
Na de rechtzetting heeft men het gehele gaandewerk opnieuw moeten stellen en de 'utskoat' (de voorwaterloop in het Frysk) ontdaan van veel rommel. Op 9 april 2022, de zaterdag dat zoveel mogelijk molens in Nederland en elders tegelijk zouden draaien, kon 'De Gooijer' weer meedoen. 22 april volgde de officiële ingebruikname. 

Technische details:
De lange spruit is tussen bovenwiel en windpeluw aangebracht, tamelijk uitzonderlijk voor een molen in het noorden van het land.
Opmerkelijk: één van de draaipunten van een kaapstander, daterend uit de korenmolenperiode in Noordwolde, is hier nog steeds, nu uiteraard volkomen onnut, aanwezig. Met zo'n kaapstander lichtte men vóór het scherpen de steenspil.

Op korte afstand van de molen bevindt zich nog de molenaarswoning, weliswaar nu een flink stuk groter dan ca. 100 jaar geleden, maar nog steeds fraai. Tegenwoordig is dit de dienstwoning van de beheerder van het natuurgebied ter plaatse.

Bouwjaar
1917 Hier gebouwd na twee keer elders te hebben gefunctioneerd.
Functie
Molenaar
Andrien Muijsers / Kees Vanger / Linda de Vries
Aandrijving
Adres
Steenwijkerweg 76
8471 LC Wolvega
Fryslân
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
In de regel zaterdagmiddag en op afspraak.
Extra informatie schoolbezoek

Op afspraak per e-mail 

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Gooijer te Wolvega

Locatie

Bezoekadres
Steenwijkerweg 76
Gemeente
Weststellingwerf
Plaats
Wolvega
Postcode
8471 LC
Plaats (postadres)
Wolvega
Provincie
Rijksdriehoek: X
197589
Rijksdriehoek: Y
541187
WGS84: N (breedtegraad)
52.85619
WGS84: E (lengtegraad)
6.01951

Contact

Eigenaar
Stichting It Fryske Gea
E-mailadres
andrien_53@hotmail.com

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 1,91
Specificaties
Vijzel: diam. 1,37 m, diam. vijzelbalk: 37 cm, spoed beschoeping: 1,98 m, hellinghoek: 24°;
Capaciteit: 612 liter/schroefomwenteling;
Opvoerhoogte: ? m

Registratienummers

DHM-databasenummer
1092
Rijksmonumentnummer
38882
Ten Bruggencatenummer
03856