Pelmolen Ter Horst te Rijssen

Pelmolen Ter Horst

Rijssen, Overijssel

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
10:30:00
tot
16:00:00
Rondleiding, Demonstraties door de molenaar, Fiets- of wandelroutes
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Pelmolen Ter Horst

Omstreeks 1752 is deze molen te Rijssen gebouwd. Volgens overlevering zou het achtkant uit de Beemster afkomstig zijn maar dat lijkt, gezien de constructie, uitgesloten. Molendeskundige Hans Weerheijm zag hier een Duits achtkant in, wat veel waarschijnlijker is.

Reeds in 1913 kwam de molen buiten bedrijf (maar werd niet gesloopt) en daarna volgde langdurig en tenslotte intens verval. Het duurde 60 jaar(!) voordat het met deze molen toch nog goed kwam.

Met restauratiewerkzaamheden werd begonnen in 1973. Het werd een zeer groot project, dat deels werd gefinancierd uit werkgelegenheidsfondsen. Zonder dergelijke bronnen had dit niet gerealiseerd kunnen worden. Het kostte in totaal ƒ 670.000,--, in die jaren een onvoorstelbaar bedrag. Minstens zo opmerkelijk was de kwaliteit van deze restauratie: alles wat nog te gebruiken was (en dat was relatief veel!) bleef gehandhaafd en onderdelen die vervangen moesten worden werden zeer nauwkeurig gekopieerd. In 1975 werd een prachtig monument van bedrijf en techniek opgeleverd.

De molen kent een paar opmerkelijke constructies: de koningspil is onder het spoorwiel voorzien van een koppeling, zodat gepeld kan worden zonder dat de wentelas van de olieslagerij mee hoeft te draaien. Het onderschijfloop dat het steenwiel aandrijft vormt één geheel met de overbrenging voor de wentelas, m.a.w. de kammen hiervoor steken omlaag uit een velg op de onderste schijf. Verder bevinden zich onder de molen nog enige oliekelders.

In mei 2015 werd duidelijk dat beide roeden in minder goede staat verkeerden en ook op andere plaatsen groot onderhoud moest worden verricht. In december dat jaar werden de oude roeden gestreken en nieuwe gestoken.
Amper twee jaar later werd duidelijk dat de nieuwe roeden, van zgn. gedeelde constructie, een probleem konden vormen. Bij enkele molens waren namelijk bouten die de roedhelften bij elkaar hielden, gebroken. De molen is als gevolg in het voorjaar van 2017 stilgezet maar in Rijssen heeft men hard gewerkt aan een oplossing en met succes: op 20 november 2017 werden nieuwe roeden gestoken. Pelmolen ter Horst was daarmee weer maalvaardig.

In maart 2018 was men volop aan het werk met het deels vernieuwen van de stelling. In november dat jaar werd gewerkt aan het grotendeels vernieuwen van de staart en stond de molen er enige tijd spruit- en schoorloos bij.

Achter de molen is een deel van het haventje gereconstrueerd waar de zgn. Enterse Zompen konden aanleggen. Met deze schepen werd over de Regge het maalgoed (lijnzaad, gerst enz.) aangevoerd totdat dit riviertje begin jaren '30 gekanaliseerd werd.

Bouwjaar
1752
Molenaar
D. Reichert / D. ter Harmsel
Telefoon
0548-549382
Aandrijving
Adres
Pelmolenpad 9A
7461 PT Rijssen
Overijssel
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Pelmolen Ter Horst te Rijssen

Locatie

Bezoekadres
Pelmolenpad 9A
Gemeente
Rijssen-Holten
Plaats
Rijssen
Postcode
7461 PT
Plaats (postadres)
Rijssen
Provincie
Rijksdriehoek: X
233228
Rijksdriehoek: Y
481425
WGS84: N (breedtegraad)
52.31521
WGS84: E (lengtegraad)
6.53447

Contact

Eigenaar
Stichting Pelmolen Ter Horst
Telefoon
0548-549382

Over de molen

Aandrijving
Specificaties
Pelstenen: 2 pelstenen, diam. 157 en 144 cm., hoogte 31 cm.;
Luiwerk: kam-aandrijving;
Grote kollergang: 150/185 cm. en 47/42 cm. breed;
Kleine kollergang: 160/147 cm. en 36/36 cm. breed;
Voorslag: 1 slaghei, 1 loshei en 2 stampers;
Naslag: 1 slaghei, 1 loshei, 4 stampers en 1 schellenrad

Registratienummers

DHM-databasenummer
379
Rijksmonumentnummer
33030
Ten Bruggencatenummer
01023