Over Joeswert
De molen werd in 1855 gebouwd door molenmaker W.D. Faber te Garnwerd. Jarenlang was deze molen als koren- en pelmolen in bedrijf en ook, onder molenaar Hedde de Groot, één van de best onderhouden molens van de provincie Groningen.
Dat duurde tot 10 december 1955: op die dag brak tijdens het malen de buitenroede. In zijn val beschadigde dat end de lange spruit (de rechter lange schoor brak ook) en de stelling. De Groot probeerde vervolgens fondsen te vinden om zijn molen te herstellen maar kreeg geen gehoor en gaf het na enige tijd gedesillusioneerd op. Hij verkocht zijn molen aan Jan Keizer, voorheen molenaar te Staphorst, maar ook die kon aan de situatie niets veranderen.
Hiermee werd de Joeswert van een zeer fraaie en verzorgde molen een krepeergeval. Rond 1969 was de situatie zeer slecht: stelling geheel verdwenen en grote gaten in de bekleding van de romp.
In 1976 werd begonnen met een restauratie en die werd, gezien de toestand van de molen, buitengewoon omvangrijk: nieuwe kap, roeden en stelling en het achtkant werd eveneens grondig nagekeken. Op 29 april 1978 werd de geheel herstelde molen feestelijk in gebruik genomen.
In 1979 werd deze molen productiemolen: Rolf Wassens startte hier zijn maalbedrijf. Na ongeveer 20 jaar raakte de onderhoudstoestand evenwel achterop, waardoor malen op windkracht enige jaren niet meer mogelijk was. Eind 2007 volgde zelfs een draaiverbod: Wassens moest het een tijd alleen met de motor stellen.
In april 2010 werden beide roeden gestreken en de kap vervolgens naast de molen neergezet, om daar ter plekke te worden gerestaureerd. De bovenas verliet tijdelijk de kap, om geheel nieuwe vulstukken te krijgen. In december 2011 werd de geheel herstelde kap herplaatst. Kort daarna was de molen weer maalvaardig.
Helaas lukte het na 1 januari 2017, toen Rolf Wassens als molenaar wilde stoppen, niet om het maalbedrijf daar op dezelfde basis voort te zetten. Er wordt in de Joeswert nog wel op windkracht gemalen, maar nu op vrijwillige basis.
De bovenas hier is een bijzonder geval: deze Fyenoord-as is één van de oudste nog bestaande assen van Nederland, duidelijk ouder dan de Joeswert en moet daarom afkomstig zijn van een andere molen. De in oorsprong zeer korte as is met lange vulstukken tot aan de penbalk verlengd en heeft een losse metalen pen en moet hier in of vóór 1904 gestoken zijn. De originele pen van deze as is er, kennelijk om het beter pasbaar te maken in de houten vulstukken, afgeslagen. Onbekend is vooralsnog, in welke molen deze as eerder heeft gezeten.
Ten aanzien van de zelfzwichting kan ook het nodige worden opgemerkt: '1905 voor het laatst met zeil gewerkt' staat op het bovenwiel geverfd. Bekend is, dat de houten roeden in 1904 resp. 1905 zijn vervangen door ijzeren. Maar ook staat in 'De Molenaar' van 28 oktober 1903 dat Feerwerd al vanaf 1900 zelfzwichting had, aangebracht door molenmaker Noordewier uit Niezijl. Gezien de aantekening op het bovenwiel moet dan worden aangenomen dat in 1905 de tweede roede voorzien is van zelfzwichting, in 1900 de eerste.
Eigenaren van de molen waren o.a.:
- Gatse de Groot (1892 - 1921)
- H. de Groot (1921 - 1961)
- G. Keizer (1961 - 1967)
- gemeente Ezinge (1967 - 1974)
- Molenstichting De Meeuw en Joeswert (1974 - 1993)
- Molenstichting Winsum (1993 - heden)
Word Molenvriend
Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.
Meer over deze molen
Joeswert te Feerwerd
Locatie
Contact
Over de molen
Luiwerk: ?