Kortlandse molen te Alblasserdam

Kortlandse molen

Alblasserdam, Zuid-Holland

Over Kortlandse molen

Op een proceskaart uit 1542 staat ter plaatse van de huidige molen al een molen getekend. Dit kan niet anders dan een wipmolen zijn geweest: in 1890 stond hier namelijk nog altijd een wipmolen, alleen moest die toen, mogelijk vanwege de slechte bouwkundige staat, worden vernieuwd. Als gevolg verrees daar toen een ronde stenen molen.

Het bouwjaar van de wip die in 1890 vervangen werd was waarschijnlijk 1719. Bekend is namelijk dat op 6 augustus 1719 een Kortlandse Molen omwaaide. Met de herbouw van die molen was ƒ 2.257,40 gemoeid.
Bij de aanbesteding van de afbraak van de wipmolen en het bouwen van de nieuwe molen op 15 maart 1890 werd bepaald dat drie funderingszijden van de bestaande molen dienden te worden uitgegraven. De bruikbare stenen moesten worden hergebruikt voor de fundering van de nieuwe molen. Zoveel mogelijk onderdelen moesten opnieuw worden gebruikt: bovenas, roeden en gangwerk werden daarom herplaatst.

Het afbreken van de oude molen en het timmerwerk aan de nieuwe molen werd gegund aan Maarten van der Plaat uit Alblasserdam voor ƒ 3.090,-- terwijl het opruimen van de drie oude funderingszijden, het graven van de funderingssleuven en het opmetselen van de nieuwe romp - met levering van de benodigde bakstenen - door Marinus de Kloe uit Alblasserdam voor ƒ 1.560,-- werd aangenomen.
Het bestek schreef voor dat onder de fundering 40 palen met een lengte van 16 meter dienden te worden geheid. Voorts werd bepaald dat het metselwerk van de romp binnen vijf weken op hoogte moest zijn, uiteraard nadat de fundering daarvoor gereed was. De molenromp werd meteen bij de bouw aan de binnen- en buitenzijde van een pleisterlaag voorzien. De buitenkant werd bij de restauratie van 1967/69 voor het eerst gewit.

In vergelijking met andere stenen grondzeilers, waarbij de romp in de meeste gevallen vanaf het maaiveld conisch en/of getailleerd is opgemetseld, vormt de bouwstijl van de Kortlandse molen hierop een weinig voorkomende variant: de onderste drie meters zijn namelijk cylindrisch gemetseld en pas vanaf die hoogte is de romp (op een uitkraging) conisch en getailleerd opgebouwd.

Tot 1953 bemaalde deze molen het deel Kortland van de polder Alblasserdam en was tevens baak-(=sein)molen voor het waterschap de Nederwaard. In dat laatste jaar werd de windbemaling vervangen door elektrische bemaling.
Als gevolg werd in de vergadering van stemgerechtigde ingelanden van 12 mei 1954 besloten de molen voor ƒ 1.500,-- te verkopen aan de gemeente Alblasserdam. De officiële overdracht vond plaats op 29 september van hetzelfde jaar.

In 1967/69 vonden belangrijke herstellingen plaats: zo werden onder meer nieuwe roeden gestoken.

Op 7 februari 1985 besloot de gemeenteraad de molen aan de Stichting tot Instandhouding van Molens in de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden (SIMAV) te verkopen, samen met de bekende Blokweerse wipmolen. Beide molens gingen op 28 augustus 1986 voor het symbolische bedrag van ƒ 1,-- per molen over naar de SIMAV.

In de zomer van 1990 werden een nieuwe koningspil en windpeluw aangebracht, alsmede een nieuwe gang kammen in het bovenwiel en staven in het bovenschijfloop. Bovendien werd het rietdek van de kap vernieuwd.

In november 2022 werd de 53 jaar oude buitenroed gestreken en vervangen door een nieuwe, voor 2023 staan een nieuwe baard en nieuw riet op de kap gepland. In mei 2023 was men volop bezig met het nieuwe rietdek.

 

Bouwjaar
1890
Functie
Molenaar
Dirk Barten
Aandrijving
Adres
Kortland 36
2954 LD Alblasserdam
Zuid-Holland
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Nee
Openingstijden
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Kortlandse molen te Alblasserdam

Locatie

Bezoekadres
Kortland 36
Gemeente
Alblasserdam
Plaats
Alblasserdam
Postcode
2954 LD
Plaats (postadres)
Alblasserdam
Provincie
Rijksdriehoek: X
105856
Rijksdriehoek: Y
431833
WGS84: N (breedtegraad)
51.87287
WGS84: E (lengtegraad)
4.67359

Contact

Eigenaar
SIMAV

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 0,52
Specificaties
Diam. scheprad: 5,36 m, breedte scheprad: 0,46 m;
Opvoerhoogte: 2,0 m

Registratienummers

DHM-databasenummer
150
Rijksmonumentnummer
7095
Ten Bruggencatenummer
01499