De Hoop te Garsthuizen

De Hoop

Garsthuizen, Groningen

Over De Hoop

Geert Jans Nienhuis, zonder beroep, wonende te Garrelsweer, bood op een veiling d.d. 13-01-1824 ƒ 5.800,-- (mede namens zijn vrouw Willemina Pieters) voor een ‘pelmolen met behuizinge en schuur met zevendrievierde bunders land, waarvan de lopende huur ten laste van de koper zal zijn’. Opdrachtgevers voor deze veiling waren:
1. Jan Pieters Boerma, bakker, wonende te Ten Post, namens zijn vrouw Martje Cornelis Wigboldus
2. Klaassien Cornelis Wigboldus, zonder beroep, wonende te Loppersum; beiden meerderjarige kinderen van wijlen Cornelis Popkes Wigboldus en Jantje Pieters, aan wie het recht is vererfd uit de nalatenschappen van Pieter Ennes en Martje Klaassens; ‘dewelke verklaarden voornemens te zijn om op heden ten overstaan van notaris Harmen Klasens Glas, deurwaarder te Loppersum, genoemd onroerend goed te doen veilen; zulks op schade en bate van Luurt Willems Nieuwenhuis, pelmolenaar aldaar, teneinde daardoor betaling te verlangen van de somma ad. vierduizend Guldens met de daarop verschuldigde interessen en aangewende regtskosten, als zij onder regt van gereserveerde eigendom ten laste van laatstgenoemde hadden uitstaan’.
Met andere woorden: Nieuwenhuis bleek in 1824 nog een betalingsachterstand te hebben over de gereserveerde eigendom van deze molen die door hem bij akte van 18 april 1806 was toegewezen. De koopschatten bleken op 1 juli 1825 door de belanghebbenden (J.P. Boerma en K.C. Wigboldus) te zijn ontvangen, waarna deze pelmolen (later "De Hoop" genoemd) bijna 1½ eeuw achtereen Nienhuis familiebezit is gebleven.

De huidige molen werd in 1839 gebouwd door molenmakersbedrijf Wed. H. Hoving en J.H. Hoving uit Middelstum voor Geert Jans Nienhuis, ter vervanging van een (voor de derde maal) omgewaaide pelmolen (een spinnekop-stellingmolen).

Na het overlijden van Geert Jans Nienhuis’ tweede vrouw Grietje Jakobs Kremer (1878) werden nog in datzelfde jaar op 13-12-1878 pelmolen, behuizing en schuur ten gunste van de erfgenamen publiekelijk geveild. Pieter Nienhuis (1846-1936) verkreeg voor ƒ 25.205,-- molen en boerderij waarmee deze in familiehanden bleven.
In 1938 werd Pieter opgevolgd door zijn kinderen Gerharda Griediena, roepnaam: Grada (1881-1970) en Jakob Nienhuis (1886-1968); beiden bleven ongehuwd en woonden hun gehele leven bij de molen.

Bij gebrek aan opvolgers werd het sterk in verval geraakte molencomplex verkocht aan H.J. Woldring, destijds wonende te Westeremden. Daarmee kwam een einde aan bijna anderhalve eeuw Nienhuis molengeschiedenis te Garsthuizen. In 1972 verkocht Woldring het complex (naast de molen staat ook een monumentale boerderij) aan de arts P.F. de Vries Robbé. Deze liet vervolgens boerderij en molen restaureren.

Dit herstel was toentertijd zeer ingrijpend: het stenen onderachtkant was dermate slecht, dat het tot de grond toe werd gesloopt om daarna te worden herbouwd. Het bovenachtkant werd om die reden naar beneden getakeld, daar hersteld en, nadat de het metselwerk gereed was, herplaatst. Deze zeker voor die tijd enorme restauratie kwam in 1974 gereed.
Bij deze gelegenheid heeft men de zelfzwichting vervangen door zeilroeden; ook werd een Engels kruiwerk aangebracht.

De Vries Robbé verkocht het complex in 1991 aan S. Gooda, tandarts te Groningen-stad. In 1993 werd het als 'uniek object in Garsthuizen' met onder architectuur aangelegde tuin door makelaardij Bert Lanting te Haren te koop aangeboden. Nieuwe eigenaar (per 20-12-1993) werd Otto Baldus, afkomstig uit Bergisch-Gladbach (D.) Hij gebruikte de monumentale boerderij als recreatiewoning. In 2016 zijn molen en het omliggende terrein met de boerderij verkocht aan de huidige eigenaren.

Het zat Baldus aanvankelijk niet mee: op 3 mei 1995 brandde de bijschuur af en sloeg het vuur over naar de molenkap. Deze raakte als gevolg behoorlijk beschadigd.
Om de kap goed te kunnen herstellen ging deze, net als dat ruim 20 jaar eerder met het achtkant was gebeurd, eraf. In het voorjaar van 1996 was alles hersteld.

In mei 2022 werd de bijna 50 jaar oude Buurma-binnenroede vervangen door een nieuw gelast exemplaar, nota bene afkomstig uit Limburg. Dit ging tamelijk klassiek: de hoogte van onderbouw en romp was net voldoende om de oude roede te kunnen laten zakken en vervolgens de nieuwe op te takelen. Een kraan hoefde er niet aan te pas tekomen.

De molen wordt reeds sinds 1980 bediend door Dick Wijchgel. Los van het draaien worden hier ook vrijwillige molenaars opgeleid.

 

Bouwjaar
1839
Molenaar
Dick Wijchgel / Nicolas Nijhof
Telefoon
0595-552223 (molenaar)
Aandrijving
Adres
Smydingheweg 44
9923 PC Garsthuizen
Groningen
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
zaterdag 13.30 - 17.30 uur en op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Hoop te Garsthuizen

Locatie

Bezoekadres
Smydingheweg 44
Gemeente
Eemsdelta
Plaats
Garsthuizen
Postcode
9923 PC
Plaats (postadres)
Garsthuizen
Provincie
Rijksdriehoek: X
243897
Rijksdriehoek: Y
598991
WGS84: N (breedtegraad)
53.36999907907
WGS84: E (lengtegraad)
6.7230631826558

Contact

Eigenaar
N.F.V. Nijhof en M.A. Reimert
Telefoon
0595-552223 (molenaar)

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
Maalstenen 1 : 6,60; pelstenen 1 : 9,24
Specificaties
2 Pelstenen en een koppel 16er blauwe maalstenen, diameter 1,40 m

Registratienummers

DHM-databasenummer
244
Rijksmonumentnummer
34512
Ten Bruggencatenummer
00451