Beatrixmolen te Winssen

Beatrixmolen

Winssen, Gelderland

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
09:00:00
tot
14:00:00
Rondleiding
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Beatrixmolen

Sinds 1858 staat deze molen als korenmolen in Winssen, maar zijn verleden is ruim 60 jaar ouder: eerder was dit namelijk een poldermolen in Alphen aan de Maas. Op 1 augustus 1791 was daar de bouw van een schepradmolen voor ƒ 10.600,-- gegund aan Michiel Schoonwater. In 1819 maakte het staande scheprad plaats voor een hellend scheprad.

Nadat het bestuur van de Molenpolder van Wamel, Dreumel en Alphen al in 1847 definitief besloten had, over te stappen op stoombemaling, werden de vier windmolens overbodig. Op 11 december 1847 werden drie van de vier molens te koop aangeboden.
Dit gold echter niet voor de zuidelijk gelegen Alphense Watermolen: deze werd ruim tien jaar later, 23 maart 1858, in café A. van Welie te Dreumel verkocht aan de heren Hendrikus Sengers, molenaar te Afferden en Otto Otten, molenmaker te Afferden.
Sengers en Otten bouwden deze op in Winssen, op slechts zes kilometer van hun beider woonplaats, en verbouwden de poldermolen tot korenmolen. 

Hier bleef hij vele jaren in bedrijf. Molenaar Libotté kreeg het in de jaren '30 moeilijk: in 1932 vroeg hij om een knecht, in 1934 zette hij zijn bedrijf en molen in "De Molenaar" te koop maar slaagde niet. De molen was toen al buiten bedrijf. Begin 1938 deed zijn weduwe de molen opnieuw in de verkoop en vervolgens werd A.J. van de Berg eigenaar.
Aan te nemen is, dat dit leidde tot een forse opleving: zo vroeg Van den Berg direct een roede te koop. De stroomlijn op de binnenroede moet evenwel pas later, na 1942, zijn aangebracht. In 1956 investeerde Van den Berg opnieuw fors in zijn molen (zo kreeg de buitenroede nu ook een stroomlijn en werden diverse balken vernieuwd), maar eind jaren '50 volgde stilstand.

In de loop van de jaren '70 trad een periode van ernstig verval in. In het Gelders molenboek van 1982 staat de molen afgebeeld zónder staart, een korte spruit die ieder moment naar beneden lijkt te kunnen vallen, met grote gaten in het rietdek en een 'afgekloven' wiekenkruis.
Niet onbelangrijk: op dat moment was de molen al verkocht aan de (toenmalige) gemeente Ewijk. Deze bereidde een grote restauratie voor maar ging heel terecht eerst tot conservering over: rond 1983 werden de grote gaten in de rietbedekking dichtgestopt en de roeden kaalgezet.

Tenslotte werd de molen in 1988 overgeplaatst naar een nieuwe locatie, niet ver van de vorige en daarna geheel gerestaureerd. Sindsdien wordt de molen weer geregeld aan het draaien en ook malen gebracht.

Deze molen verloochent zijn verleden als poldermolen bepaald niet: op het zware grenen achtkant staat een nog grotendeels oorspronkelijke kap (alleen de voeghouten zijn van latere datum) en vrijwel originele gaande werken. Het opvallendst is evenwel het spoorwiel: zoals eerder opgemerkt, had deze molen in 1819 een hellend scheprad gekregen. Het grote aandrijfwiel daarvan werd, toen de molen in Winssen ingericht werd als korenmolen, omgebouwd tot spoorwiel en bleef als zodanig tot de dag van vandaag bewaard. De kamkoppen werden afgezaagd, maar de staarten zijn nog altijd aanwezig. Bovenop dit wiel heeft men een nieuwe velg aangebracht, waarin de spoorwielkammen werden gestoken.
Opvallend is verder, dat de luitafel direct onder de vloer van de kapzolder is geplaatst, op grote afstand van het spoorwiel. Het gaffelwiel, dat door deze opstelling ongeveer voor de helft op de kapzolder draait, is voorzien van zeer sierlijk gesmede metalen gaffels.

Molenaars/eigenaren waren:
Hendrik Sengers en Otto Otten (1858 - 1860)
Petrus Kleijnen (1860 - 1879)
Johannes Knipping (1879 - 1898)
Johannes Hubbertus van der Heijden (1898 - 1906)
Antonius Petrus Libotté (1906 - 1938)
Arnoldus Johannes van den Berg (1938 - 1971)
Arnoldus Antonius van den Berg (1971 - 1978)
Gemeente Ewijk (1978 - 1980)
Gemeente Beuningen (1980 - heden)

 

Bouwjaar
1858 Hier gebouwd als beltmolen met heel veel onderdelen van een poldermolen uit 1791.
Functie
Molenaar
Peter Lieskamp / Caroline van Eerten / Joost Geutjes
Telefoon
0487-524557
Aandrijving
Adres
Molenstraat 37M
6645 BS Winssen
Gelderland
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Beatrixmolen te Winssen

Locatie

Bezoekadres
Molenstraat 37M
Gemeente
Beuningen
Plaats
Winssen
Postcode
6645 BS
Plaats (postadres)
Winssen
Provincie
Rijksdriehoek: X
176340
Rijksdriehoek: Y
432652
WGS84: N (breedtegraad)
51.88199
WGS84: E (lengtegraad)
5.69714

Contact

Eigenaar
Gemeente Beuningen
E-mailadres
peter.lieskamp@gmail.com
Telefoon
0487-524557

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 7,7 en 1 : 9,05
Specificaties
2 koppels 17er kunststenen;
Luiwerk: sleepluiwerk

Registratienummers

DHM-databasenummer
468
Rijksmonumentnummer
9561
Ten Bruggencatenummer
12590