Over De Wetsinger
De molen werd in 1872 gebouwd voor Jan Oomkes, eigenaar van een op deze plaats op 16 april 1872 afgebrande molen. Ook dat was een achtkante bovenkruier met stelling, gebouwd vóór 1828. Die molen had op zijn beurt als voorganger een standerdmolen uit 1628.
Al vóór de Tweede Wereldoorlog kwam deze molen buiten bedrijf. In 1943 werd hij, toen al in behoorlijk slechte staat, aangekocht door de uit Amsterdam afkomstige W.F. Meuleman. Deze ontwikkelde met molenmaker Chris Bremer te Adorp een plan om deze molen geheel te herstellen en ook te moderniseren met onderaandrijving en een stofafzuiging op windkracht.
Tussen 1943 en 1947 is de molen stukje bij beetje opgeknapt. Zo kwam er een nieuwe stelling, kreeg de onderbouw nieuwe zolders met ijzeren in plaats van houten balken en werd de onderaandrijving voor de pelstenen en de maalstoel aangebracht. Tot slot werden twee nieuwe roeden gestoken, al wel voorzien van stroomlijn naar het systeem Van Bussel, maar nog zonder zelfzwichting. De molen kreeg vervolgens een wat potsierlijke ophekking, want omdat de roeden bestemd waren voor zelfzwichting, waren er te weinig hekkengaten. Rond 1947 kon de molen wel malen, maar nog niet pellen.
In 1949 deed Meuleman de molen van de hand. Korte tijd was een olieslagerij eigenaar, maar die ging snel failliet. In 1951 kocht Everhard Offeringa, oorspronkelijk pelmolenaar te Warffum, de molen. Deze liet nu ook het pelwerk completeren. Vanwege de onderaandrijving werden alle steenwielen als sterwielen en niet als schijflopen uitgevoerd. De zelfzwichting keerde ook terug.
Op deze manier is de molen bijna 15 jaar voornamelijk als pelmolen in bedrijf geweest. Hidde Hazekamp (1914-2001), afkomstig van de bekende molenaarsfamilie uit Westerwijtwerd, pelde hier tussen 1954 en 1966.
Vanaf dat laatste jaar werd niet meer in de molen gewerkt en ging de toestand zienderogen achteruit. Rond 1980 was de situatie ronduit slecht en stond de molen met inmiddels kaalgezette roeden te wachten op betere tijden.
In 1987 volgde een restauratie waarbij nieuwe roeden werden gestoken en ook de zelfzwichting (mét dwarskleppen) werd hersteld, zij het nu niet met een stroomlijn, maar met Oud-Hollandse voorzomen. Evenwel leidde dit niet tot veel nieuwe activiteit: er werd niet meer in de molen gewerkt en slechts sporadisch gedraaid.
Rond 2005 was de situatie wederom zorgelijk: de molen was inmiddels niet meer draaivaardig en ook binnen was de toestand, waaronder die van de balken en vloeren, slecht.
Een aanzet tot een oplossing werd gegeven op 30 oktober 2013: op die datum nam de Molenstichting Winsum voor een symbolisch bedrag de molen over van de familie Offeringa. De stichting zag voldoende mogelijkheden om de molen te laten restaureren en alle functies terug te geven. In oktober 2014 werd, met het strijken van de roeden, hiermee een begin gemaakt.
In de zomer van 2015 kwam de molen geheel hersteld uit de steigers en zag er weer goed uit. De (gerepareerde) roeden werden wederom voorzien van zelfzwichting mét dwarskleppen en deze keer ook een stroomlijnsysteem. Op 29 september werden zij gestoken.
Op 17 september 2016 is de molen officieel en feestelijk in gebruik genomen. Cees Nooteboom (bekend van Het Lam te Woudsend) maalt een of twee dagen per week en de bedoeling is, dat er ook weer gaat worden gepeld. Bert Leeuw draait hier op vrijwillige basis.
Het pelwerk is niet alleen bijzonder vanwege de onderaandrijving, ook de pelkuipen zijn buitengewoon te noemen: zij zijn dubbelwandig, de binnenste wand bestaat uit pelblik, de buitenste wand is een soort van gesloten kast. Er is in de molen een stofafzuigingssysteem op windkracht om de dust na het pellen weg te zuigen. Het handmatig 'dust afgooien' tussen de pelvloeren wordt hier dan overbodig. Ook ontbreken hier de schootemmers, want het gepelde product wordt via een buizensysteem getransporteerd voor het volgende pelproces. Het was zeker voor die tijd (kort na 1945) zeer modern en heeft verder als voordeel, dat er voor de pellers veel minder kans is op de beruchte 'stoflongen'.
Het werk is momenteel echter niet maalvaardig: het pelblik is aan vervanging toe en de pelstenen moeten nodig 'gerauwd' worden.
Het witte huisje pal naast de molen werd in juli 2017 afgebroken. Later is een nieuw huis gebouwd, dat qua uitstraling veel op het oude huis moest gaan lijken.
nee
Word Molenvriend
Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.
Meer over deze molen
De Wetsinger te Wetsinge
Locatie
Contact
Over de molen
Pelstenen: ?