Grevenbichtermolen te Grevenbicht

Grevenbichtermolen

Grevenbicht, Limburg

Over Grevenbichtermolen

Oorspronkelijk werd deze molen aangedreven door een onderslagrad met een middellijn van 8,20 m. en een breedte van 0,44 m. De schoephoogte bedroeg aanvankelijk slechts 0,21 m.
Bij vernieuwingen van het waterrad in de tweede helft van de vorige eeuw werden steeds hogere schoepen aangebracht, eerst 0,35 m. en vervolgens 0,44 m. Wat de middellijn betreft, behoorde het waterrad tot de grotere van de provincie Limburg.

In 1887 liet toenmalig eigenaar Frans Roelofs het waterrad vervangen door een turbine, geleverd en geplaatst door de Scheepswerf Boele uit Bolnes. Opvallend was de eenvoud van de constructie: de watertoevoer naar het loopwiel vond niet plaats door verstelling van de schoepen in een leidschoepenkrans, maar door het uittrekken van een aantal losse kieppen aan de omtrek. Zo was de turbine minder gevoelig voor de vervuiling van het water. Merkwaardig is, dat de riementransmissie van de turbine-as naar de steenspillen een versnelling heeft van 1 : 1,24, in plaats van de meer gebruikelijke overbrenging van 1 : 1.
De maalstoel bestaat uit gietijzeren kolommen, die onder de steenzolder zijn geplaatst. Elke steenspil wordt gesteund door een steenlichtbrug, die tussen twee kolommen is geklemd.
Toch gaf de turbine kennelijk niet de gewenste verbetering, want in 1893 kocht Roelofs bij Grasso in 's-Hertogenbosch een stoommachine van 24 PK. waarvoor een ketelhuis, machinekamer en een vierkante schoorsteen op de linkeroever van de beek werden gebouwd. De stoommachine was niet nieuw: de machineplaat droeg nummer 52 en het bouwjaar was 1877. Een lang leven was dit apparaat niet beschoren: bij hoge waterstand in 1926 werd de ketel beschadigd, vervolgens afgekeurd en niet meer vervangen. De merkwaardige en eigenlijk fraaie vierkante schoorsteen bestaat evenwel nog steeds.

Oorspronkelijk lagen er twee koppel 16der maalstenen op de steenzolder, waarvan de steenspillen via riementransmissies direct door de verticale turbine-as worden aangedreven. Bij de plaatsing van de stoommachine werd bij het rechter koppel stenen een aandrijfas gelegd met een conische tandwieloverbrenging op de steenspil, die later ook bij de aandrijving door de elektromotor werd gebruikt. De riemschijf op deze as is zwaar uitgevoerd en had kennelijk nog een functie als vliegwiel. Het linkerkoppel blauwe Duitse stenen voor het tarwe- en boekweitgemaal werd omstreeks 1950 verwijderd om plaats te maken voor een kleine elektrische hamermolen, type Econoom, van de firma Jaspers uit Aarle-Rixtel.

Omstreeks 1960 werd het maalbedrijf stilgelegd, zonder dat dit ten koste is gegaan van het onderhoud: de molen verkeert in goede staat, wat ook geldt voor de meer dan honderd jaar oude turbine. 

In de jaren dertig van de 19e eeuw was de molen eigendom van Jan Hendrik Brouwers en in de jaren veertig van Arnold Baarts, landbouwer in Grevenbicht. De helft van het vruchtgebruik was voor de molenaar Hendrik Mathis Brouwers in Stein.
Van Arnold Baarts ging de molen over op Christiaan Baarts, molenaar in Grevenbicht. Deze laatste verkocht in 1887 molen met huis en toebehoren aan Elisabeth Baken te Venray, de weduwe van Hendrik Roelofs. Zij kocht de molen voor haar zoon Frans, toen molenaar-pachter van de Armenmolen in Nieuwstad.
Frans Roelofs vestigde zich daarna in Grevenbicht, waar hij met zijn zoon Henri het maalbedrijf uitoefende. Na boedelscheiding in 1916 werd Henri Roelofs voor 1/4 deel eigenaar van de molen metmachinekamer, huis, schuur, stal en erf. De overige eigenaren waren Willem Smeets, getrouwd met Anna Roelofs en koopman in Grevenbicht; Caroline Roelofs, in eerste huwelijk weduwe van J.J.Notermans, in tweede huwelijk echtgenote van W. Knops uit Grevenbicht; Martin Wijnhoven, echtgenoot van Elisabeth Roelofs, slager te Venray.

Henri Roelofs overleed in 1973 op 93-jarige leeftijd. Zijn zoon Willi was de laatste molenaar. Tenslotte werd Adrie Willem van Poortvliet in 1978 eigenaar van de watermolen met het stuwrecht.

Bouwjaar
1600
Type
Functie
Molenaar
Roy Jacobs
Aandrijving
Adres
Watermolenstraat 12
6127 AP Grevenbicht
Limburg
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
2e weekend van de maand 10.00 - 15.00 uur
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Grevenbichtermolen te Grevenbicht

Locatie

Bezoekadres
Watermolenstraat 12
Gemeente
Sittard-Geleen
Plaats
Grevenbicht
Postcode
6127 AP
Plaats (postadres)
Grevenbicht
Provincie
Rijksdriehoek: X
181757
Rijksdriehoek: Y
339212
WGS84: N (breedtegraad)
51.04188
WGS84: E (lengtegraad)
5.76871

Contact

Eigenaar
R.M.M. Jacobs en J.M.H. Joosten

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 2,4
Specificaties
Maalstenen: 1 koppel 17er kunststenen
Wateras
Gangwerk
ijzer met riemtransmissie

Registratienummers

DHM-databasenummer
896
Rijksmonumentnummer
357816
Ten Bruggencatenummer
06681 a