Aalstermolen te Aalst

Aalstermolen

Aalst, Noord-Brabant

Over Aalstermolen

Deze molen heeft geen voorganger gehad: tot 1904 waren de Aalster boeren voor hun maalwerk aangewezen op de Genneperwatermolen in Gestel (Eindhoven), die alleen over een zandweg te bereiken was. De bouw van deze windmolen kwam daarom bepaald gelegen.
In “De Molenaar” vraagt molenaar V.H. Willems allerhande onderdelen te koop, onder meer een ijzeren bovenas, roeden, bovenwiel, vang en bonkelaar, spoorwiel, oude molenstenen met ijzerwerk, een koning, een draagbalk, zolderbalken en een gehele kap (of onderdelen daarvan).

Uit welke onderdelen die molen uiteindelijk werd samengesteld zullen wij waarschijnlijk nooit weten: op 23 april 1936 brandde de molen uit. De oorzaak zou een heetgelopen pokhouten lager zijn.
Direct volgde herbouw: as, roeden en kruiwerk kwamen van de gesloopte molen van Boom te Maasniel, het gietijzeren gaandewerk werd nieuw vervaardigd door Machinefabriek en IJzergieterij P. Konings in Swalmen. 
De molen werd niet zomaar herbouwd: Chris van Bussel had grootse en vernieuwende ideeën om te komen tot een moderne, praktische windkorenmolen. Zo liet hij de zolders volgens specifieke verhoudingen inrichten, met ijzeren balken (om zo min mogelijk ruimte in te nemen) en kwam er, zoals al vermeld, een nieuw ijzeren gaandewerk. Verder waren er een mengketel en elevator op windkracht; die elevator liep van de begane grond tot boven in de molen. De molenstenen werden zo'n 15 cm. in de vloer ingelaten, hetgeen zorgde voor een gemakkelijkere bediening. De kuip rond het kruiwerk werd gemaakt van halfsteens metselwerk, de kap gedekt met Icopal (bedekking met rode steenslag). De plaatijzeren baard werd op de koppen van windpeluw en voeghouten geplaatst, zodat deze beschermd waren tegen inregenen. Bepaald niet onbelangrijk: de roeden kregen het toen nieuwe systeem Van Bussel. Tot slot liet Van Bussel, volgens gewoonte, de stenen romp overschilderen, in dit geval in de kleur wit: men moest namelijk kunnen zien dat er met de molen iets gebeurd was!

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, was deze molen niet de eerste in Nederland die het systeem Van Bussel als wiekverbetering kreeg: dat was de kort tevoren geheel gemoderniseerde beltkorenmolen te Budel (die later de naam 'Zeldenrust' zou krijgen).
Sommige van Van Bussels verbeteringen waren iets eerder al uitgeprobeerd bij de molen te Borkel (die net als die te Aalst onder supervisie van Van Bussel was hersteld na te zijn uitgebrand).

Ferdinand van Stekelenburg (1914 - 1988), huurder sinds 1938, kocht in 1954 de molen over van onroerend-goed-maatschappij N.V. de Vest uit Eindhoven. Enige jaren later kwam de molen evenwel buiten bedrijf en brak een tijd van stilstand en verval aan.

Pas in 1986 volgde een meer dan noodzakelijke restauratie. Helaas werd daarbij het systeem Van Bussel vervangen door Oud-Hollandse ophekking. Volstrekt onjuist, omdat de molen in deze vorm nooit anders dan Van Bussels stroomlijn had gehad! Ook jammer dat de molen niet meer werd gewit.

In de zomer van 2001 kwam de molen, waarmee tot dan toe geregeld werd gedraaid, tot stilstand. In dit geval ging het om een aantal betrekkelijk kleine mankementen: nodig waren nieuwe kozijnen, kammen voor het spoorwiel, een buikstuk voor de vang, roedwiggen en ophekking. Ook dienden de roeden te worden doorgeschoven. Alles bij elkaar geen enorm kostbaar werk, maar helaas mislukte de financiering. Al snel liep de stilstand op tot enkele jaren.

Vervolgens wilde Werkgroep De Aalstermolen (reeds in 2000 opgericht) de molen overnemen van eigenaar Van Stekelenburg en weer maalvaardig krijgen. Onderhandelingen over aankoop ketsten echter in de zomer van 2006 af: men werd het niet eens, met name over het openstellen van de molen voor publiek.
Door de stilstand werd de conditie van de molen er niet beter op, al zette men het wiekenkruis af en toe in een andere stand om te voorkomen dat de roeden door zouden roesten.

In de nazomer van 2014 werd de molen te koop gezet, dat wil zeggen: woonhuis met garage en winkelpand met het adres Raadhuisstraat 26 te Aalst stonden te koop en de nieuwe eigenaar zou de molen - zogezegd - op de koop toe krijgen.

In april 2017 werd dan toch begonnen met herstel, waarbij onder meer de gelukkige beslissing werd genomen, het wiekenkruis wederom te voorzien van het systeem Van Bussel. Molenbouw John de Jong leverde het werk op. 

Ondertussen stonden molen, woonhuis en terrein nog altijd te koop. Op 12 december 2017 overleed eigenaar H.F.A.M. (Ferdi) van Stekelenburg. In het late najaar van 2018 is de molen verkocht aan projectontwikkelaar Harrk B.V. te Eindhoven.

 

Bouwjaar
1904
Functie
Molenaar
Thijs Michielsen / Dries Paulussen
Aandrijving
Adres
Raadhuisstraat 28
5582 JD Aalst
Noord-Brabant
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Aalstermolen te Aalst

Locatie

Bezoekadres
Raadhuisstraat 28
Gemeente
Waalre
Plaats
Aalst
Postcode
5582 JD
Plaats (postadres)
Aalst
Provincie
Rijksdriehoek: X
160890
Rijksdriehoek: Y
378555
WGS84: N (breedtegraad)
51.39612
WGS84: E (lengtegraad)
5.47184

Contact

Eigenaar
Harrk B.V. te Eindhoven
E-mailadres
paulussendries@hotmail.com

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
?
Specificaties
2 koppels 16er kunststenen;
Luiwerk: sleepluiwerk met ijzeren gaffelrad

Registratienummers

DHM-databasenummer
677
Rijksmonumentnummer
38186
Ten Bruggencatenummer
00294