Bataaf te Winterswijk

Winterswijk, Gelderland
De lidmaten van de Nederlands Hervormde Kerk in Winterswijk hebben in 1800, toen Nederland Bataafse Republiek heette, de stoot tot de oprichting van de molen Bataaf gegeven. Voorgesteld werd toen een windmolen te bouwen en uit de opbrengsten hiervan een fonds te stichten ten behoeve van het onderhoud van de predikanten.
In september 1800 vond de aanbesteding van de bouw plaats. Het werk werd aangenomen voor een bedrag van f 3.255,-. Op 2 juni 1801, omstreeks 12 uur in de middag, werd de molen ingewijd met het malen van het eerste graan. Op 11 augustus 1810 kreeg hij een nieuwe as, omdat in de oude as "rode olm" was gekomen.
In 1849 kwam de molen in eigendom aan G. te Lintum en is sindsdien in handen van zijn familie gebleven.
Deze molen werd in 1936, in opdracht van molenaar J.A. te Lintum, na acht jaar stilstand als eerste voor proef uitgerust met Ten Have-kleppen, bedacht door molenmaker Ten Have uit Aalten. Met groot succes overigens! Vele molenaars in de Achterhoek lieten daarna hun molen met dit nieuwe wieksysteem uitrusten. Dit werkte in combinatie met Dekkerwieken. Nadien werkte Ten Have altijd met stroomijnneuzen, al zijn in plaats daarvan later ook wel fokwieken toegepast.
De Bataaf was ooit een van de mooiste en de sterkste Achterhoekse Molens en tot 1958 in bedrijf. Helaas werd hij in 1964 onttakeld, uitgesloopt en ingericht als silo voor het mengvoederbedrijf van Te Lintum.
In verband met het staken van het bedrijf heeft de familie Te Lintum in 2003 besloten de molen onder te brengen in een stichting die dan de weg moet vrij maken voor een restauratie. Op 2 juni 2003 heeft de Stichting Molen De Bataaf haar plannen gepresenteerd, een historische datum, want op die dag is het exact twee eeuwen geleden dat het eerste graan op de toen nagelnieuwe Bataaf werd gemalen.
Op 6 november 2009 werd de vernieuwde romp op de onderbouw geplaatst. Deze is bekleed met stalen gegalvaniseerde plaaten, uniek voor Nederland. Op 17 mei 2010 werd de molen weer compleet en maalvaardig in gebruik gesteld.
De Ten-Havekleppen worden bediend d.m.v. een sleepring.
Ter herrinering aan de in 2010 overleden oud-molenaar J.A. te Lintum, beter bekend als 'Appie van de Bataaf', is een gedenksteen in de molenmuur aangebracht.
Bataafseweg 20A, 7101 PA, Gelderland
Aanmelden via www.molenbataaf.nl
Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.