De Hersteller te Sintjohannesga

De Hersteller

Sintjohannesga, Fryslân

Over De Hersteller

De molen is in 1857 gebouwd ter bemaling van de Sintjohannesgaaster Veenpolder. Dit tezamen met nog drie andere molens. De Hersteller kwam als eerste van de vier vijzelmolens gereed (en zou uiteindelijk de laatste blijken).
In 1860 bouwde men voor deze polder nog twee molens ter bemaling van een dieper gedeelte. Deze polder is dus een tijdlang door zes molens bemalen.

Nadat in 1930 was besloten om over te gaan op elektrische bemaling, kwamen de molens buiten bedrijf. Op dat moment was één molen, de Meerzigt, al verdwenen: deze was in 1918 na blikseminslag afgebrand en niet meer herbouwd.
De Hersteller kwam dus buiten bedrijf: eind 1930 plaatste men een elektrisch gemaal vlakbij de molen. In 1946 werden wiekenkruis en kap verwijderd, inmiddels was het binnenwerk ook al (in de kachel?) verdwenen. 
In 1948 werd volledige sloop overwogen, maar dat gebeurde niet: de romp bleef in gebruik als woning.

In de jaren '70 werden plannen ontwikkeld om dit fraai gelegen en goed bewaard gebleven achtkant te completeren. Dit gebeurde inderdaad tussen 1979 en 1981: de molen kreeg een geheel nieuwe kap, wiekenkruis en staart. Maalvaardig restaureren was niet goed meer te realiseren omdat het boezemwater, waar de molen tot 1931 op uitmaalde, allang was gedempt.
Op 19 oktober 1981 werd "De Hersteller" feestelijk in gebruik genomen. Sinds die tijd is de molen bewoond en draait veel, ook al omdat de molen altijd verhuurd is geweest aan echte molenvrienden.

In 2011 werden staart en kruirad geheel vernieuwd. In april 2013 bleek, bij het begin van een schilderbeurt, een zeer groot probleem: windpeluw en (daardoor) koppen van voeghouten en steunder bleken ernstig door bruinrot aangetast. Men pakte dit voortvarend en grondig aan: de koppen van de voeghouten werden, nadat de rotte delen waren weggezaagd, hersteld in kunsthars en er kwam een nieuwe windpeluw.

In het late voorjaar van 2022 kwam er geheel nieuw riet op de kap, dit nadat de kapspanten ook deels waren vervangen volgens exemplaren naar het originele bestek. Op die manier kreeg de kap ook een meer historisch verantwoord aanzien.
Intussen was ook vastgesteld dat beide, ruim 40 jaar oude, roeden aan vervanging toe waren. De nieuwe roeden zijn op 8 november 2022 gestoken, op 19 december was de molen weer draaivaardig.

Tegenwoordig wekt men met de molen ook elektriciteit op: via de koningspil wordt een generator aangedreven. Dat ging niet zomaar: men heeft het bovenwiel dat hier bij de completering van 1979/81 was geplaatst en duidelijk een 'tijdelijk' karakter had (het hoefde alleen maar als vangwiel te dienen) vervangen door een geheel nieuw exemplaar. Ook kwam uiteraard een nieuwe bovenbonkelaar. Dit alles volgens het bewaard gebleven bouwbestek.

Molenaars op deze molen:
Jan Gosses van der Molen (25-09-1857 - 01-07-1888)
Harm Jans van der Molen (01-07-1888 - 01-05-1898)
Jan Gosses van der Molen II (01-05-1898 - 08-12-1942).

 

Bouwjaar
1857
Functie
Molenaar
Johannes Kooistra / Nynke Vellinga
Aandrijving
Adres
Hoge Dijk 132
8464 NZ Sintjohannesga
Fryslân
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

De Hersteller te Sintjohannesga

Locatie

Bezoekadres
Hoge Dijk 132
Gemeente
De Fryske Marren
Plaats
Sintjohannesga
Postcode
8464 NZ
Plaats (postadres)
Sintjohannesga
Provincie
Rijksdriehoek: X
187082
Rijksdriehoek: Y
548716
WGS84: N (breedtegraad)
52.92457
WGS84: E (lengtegraad)
5.86426

Contact

Eigenaar
Stichting De Hersteller
E-mailadres
info@molendehersteller.nl

Over de molen

Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 1,97

Registratienummers

DHM-databasenummer
837
Rijksmonumentnummer
359671
Ten Bruggencatenummer
01454