Jansmole te Goëngahuizen

Jansmole

Goëngahuizen, Fryslân

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
10:00:00
tot
15:00:00
Rondleiding
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Jansmole

De Jansmolen bemaalde voorheen de voormalige polder Van der Meer.

Een oorspronkelijk bouwjaar was tot 2019 niet bekend of overgeleverd, al was wel bekend dat al zeer lang op deze plaats een spinnekop heeft gestaan, zo staat de molen in 1832 in het kadaster vermeld.
Inmiddels heeft dendrochronologisch onderzoek (onderzoek naar de leeftijd van het in de molen gebruikte hout) uitgewezen dat deze molen voor Friese begrippen echt heel oud is, sterker nog: dit is voorzover nu bekend de oudste nog bestaande molen in Fryslân. Bepaalde delen van ondertoren en -tafelement zijn vervaardigd uit eiken die in of omstreeks 1726 zijn gekapt. 
Duidelijk is evenwel ook dat dit alleen de ondertoren geldt: het bovenhuis is al diverse malen geheel vernieuwd.

Deze molen beleefde met enige 'regelmaat' de cyclus: stilstand-verval-herstel (etc.) beleefd. Op foto's uit 1952 (te zien in Allemolens) lijkt deze molen, met zijn buurmolen De Modderige Bol, al buiten bedrijf. In 1957 stond de molen met een gebroken roede, maar daarna moet men toch weer het nodige herstel hebben uitgevoerd, want op foto's van rond 1970 is de toestand redelijk, zij het statisch. Bovendien lijken beide roeden te kort.

In 1980 was opnieuw duidelijk sprake van verval en rond 1982 was dat dramatisch te noemen: het bovenhuis was zeer slecht (en provisorisch ondersteund) en het wiekenkruis hing er schots en scheef bij. 

In 1990/91 volgde zeer groot herstel, waarbij onder meer een nieuwe gietijzeren bovenas werd gestoken (ter vervanging van de fraai met Franse lelies beschilderde houten as). Maalvaardig maken was er nog niet bij: bij wijze van bovenwiel plaatste men een soort schijf op de as: hiermee kon de molen draaien (en worden gevangen).

In 2010/11 heeft men de molen opnieuw gerestaureerd en nu voorzien van een echt binnenwerk met kamwielen. In december 2011 kreeg de molen een houten vijzel, zodat ook weer gemalen worden, zij het in circuit. De gietijzeren as kwam bij deze gelegenheid te vervallen: de Jansmole kreeg een nieuwe houten bovenas. In het algemeen vindt men in Friesland dat een spinnekop een houten bovenas dient te hebben.

De molen draait zeer regelmatig. 

Bouwjaar
1726
Functie
Molenaar
Kees Munting / Rudolphus Wagenaar / Rob De Vries / Dick Steenwijk
Telefoon
06-33640324
Aandrijving
Adres
Peansterdyk 10B
8497 NL Goëngahuizen
Fryslân
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Als de molen draait en op afspraak
Extra informatie schoolbezoek

Voor een afspraak kunt u kontak op nemen met de molennaar, zie website.

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Jansmole te Goëngahuizen

Locatie

Bezoekadres
Peansterdyk 10B
Gemeente
Smallingerland
Plaats
Goëngahuizen
Postcode
8497 NL
Plaats (postadres)
Goëngahuizen
Provincie
Rijksdriehoek: X
188482
Rijksdriehoek: Y
566331
WGS84: N (breedtegraad)
53.08277
WGS84: E (lengtegraad)
5.88689

Contact

Eigenaar
Stichting De Fryske Mole
Telefoon
06-33640324

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
?
Specificaties
Vijzel: ?

Registratienummers

DHM-databasenummer
822
Rijksmonumentnummer
34001
Ten Bruggencatenummer
06486