Krimstermolen / De Phoenix te Zuidwolde

Krimstermolen / De Phoenix

Zuidwolde, Groningen

Over Krimstermolen / De Phoenix

De Oostelijke Bedumerpolder (groot 1364 ha.) werd gesticht in 1816. Voor de bemaling ervan bouwde men maar liefst drie molens. In 1862 werd één daarvan, de voorganger van de huidige molen, verplaatst.
De oprichting van een stoomgemaal in 1878 leidde tot de afbraak van twee molens; deze molen bleef als enige gehandhaafd en ook in bedrijf.

Op 3 oktober 1903 verbrandde deze maar direct volgde herbouw: de nieuwe molen werd in 1904 in gebruik genomen. Er was bij het polderbestuur kennelijk nog voldoende vertrouwen in de windkracht.
Dit bleek ook nadat in januari 1908 de bovenas tijdens het malen was gebroken. De verzekeringsmaatschappij keerde niet uit, omdat die stelde dat de bovenas te licht was geweest. Vervolgens heeft de polder toen voor eigen rekening een nieuwe bovenas laten gieten.
De werkboeken van de fa. Pot van 1908 melden geen nieuwe roeden voor deze molen: mogelijk waren de uit 1904 daterende roeden na de asbreuk nog te handhaven.
In 1933 kreeg de molen het systeem Dekker met zelfzwichting, dit nadat men eerst ook één roede had vervangen door een nieuwe. 

Op 1 juli 1969 kwam de molen, die reeds lang de steun had van een elektrisch gemaal, definitief buiten bedrijf. Inmiddels had een ruilverkaveling ervoor gezorgd dat de molen op die plaats ook geen bemalingsfunctie meer zou kunnen krijgen. Bij de novemberstorm van 1972 brak een stuk van één van de roeden af.

Na enige jaren van voortschrijdend verval besloot het waterschap Hunsingo de molen te verplaatsen en restaureren. Hiertoe brak de fa. Bremer in 1977 de molen af en verplaatste deze vervolgens naar de oostzijde van het Boterdiep, ten noorden van het Casper Hommesgemaal.

Sinds de heropening (april 1979) heeft de molen de taak van reservegemaal voor een gebied van ca. 3600, en eventueel zelfs 4800 ha. en is als zodanig geregeld op vrijwillige basis in bedrijf. 

Helaas gingen na 2000 de maal- en ook draaivaardigheid achteruit en moest de molen geruime tijd stilstaan. 
In 2011-2012 werd een start gemaakt met groot onderhoud: de windpeluw werd vervangen, evenals de (drie!) steunderbalken daaronder. Ook het gevlucht kreeg herstel en zo was de molen vanaf de zomer van 2012 weer draaivaardig. 
In 2013 kwam de subsidie beschikbaar voor de tweede fase van de restauratie: het vervangen van beide houten vijzels, vernieuwen van de krooshekbruggen en het grootste deel van de staart, lange en korte spruit en kruilier. 
In de loop van 2015 was de molen weer geheel maalvaardig, al bleek wel snel dat één van de vijzelwielen in minder goede staat verkeerde en grondig diende te worden herzien.
Op 10 oktober 2015 volgde de officiële ingebruikname, tegelijk met De Zilvermeeuw, eveneens eigendom van de molenstichting Hunsingo.

In maart 2021 werd vastgesteld dat de beplating van de Dekker stroomlijnneuzen hier en daar losliet, daardoor was draaien niet langer veilig.
In het voorjaar van 2022 is hierin voorzien en tijdens het Nationale Molenweekend van 14 en 15 mei deed de Krimstermolen weer mee.

Helaas bleek in januari 2024 dat de beschoeping van beide houten vijzels aangetast was door houtrot. Als gevolg zal deze molen enige tijd niet meer kunnen malen. Hier is het niet bij gebleven: men heeft inmiddels geconstateerd dat de uit 1977 daterende roeden hun beste tijd hebben gehad. Los van wat er met de vijzels gaat gebeuren wordt nu ook een plan opgesteld om het gevlucht te vervangen. 

Molenaars van deze molen (en zijn voorganger):
Kornelis Mulder (1861 - 1870)
Fr. Belmer (1870 - 1884)
G. Koning (1884 - 1889)
Klaas Haak (1890 - 1916)
D. Postma (1916 - 1919)
J. Dijkema (1919 - 1954)
J. Wierenga (1954 - 1962)
J. Goudemond (1962 -1964)
J. Wierenga, ten tweeden male (1964 - 1969).

 

Bouwjaar
1904
Functie
Molenaar
Hans Wolthuis / Harmannus Noot
Telefoon
06-12039630
Aandrijving
Adres
Zuidwolde
Groningen
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Op afspraak
Extra informatie schoolbezoek

Schoolbezoek op afspraak.

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Krimstermolen / De Phoenix te Zuidwolde

Locatie

Gemeente
Het Hogeland
Plaats
Zuidwolde
Plaats (postadres)
Zuidwolde
Provincie
Rijksdriehoek: X
236061
Rijksdriehoek: Y
587846
WGS84: N (breedtegraad)
53.271117643823
WGS84: E (lengtegraad)
6.6024388189705

Contact

Eigenaar
Stichting Groninger Poldermolens
E-mailadres
hans.wolthuis@tele2.nl
Telefoon
06-12039630

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
Grote vijzel: 1 : 2,4; Kleine vijzel: 1 : 2,7
Specificaties
Vijzels: 2 houten vijzels, lengte: ca. 6 m, diam. 1,25 m en 1,50 m;
Capaciteit bij een opvoerhoogte van ca. 1.5 m en windkracht 7 is ongeveer 90 m3/min

Registratienummers

DHM-databasenummer
313
Rijksmonumentnummer
18222
Ten Bruggencatenummer
10054