't Lam te Woudsend

't Lam

Woudsend, Fryslân

Over 't Lam

Deze molen wordt reeds in 1698 vermeld: Dirck Tjebbes koopt dan 'een seker houten huis en gortmolen tot Woudsend'. Evenwel gaat het daarbij niet om de huidige molen: die moet van ca. 1742 dateren. Dendrochronologisch onderzoek (onderzoek naar de leeftijd van het toegepaste hout) stelt dat de bomen waarvan het grenen achtkant is gemaakt, in 1739/40 moeten zijn gekapt.

Op 12 juli 1775 verscheen in de Leeuwarder Courant een advertentie, dat de reparatiewerkzaamheden aan de korenmolen te Woudsend werden aanbesteed.

In januari 1837 beveelt M.A. Tromp zich aan als nieuwe eigenaar. In 1839 vindt er een finale toewijzing plaats (wegens verandering van bedrijf) van: een bijna geheel verbeterde rog-, tarwe-, pel-, mout- en mostaardmolen, het Lam genaamd, in gebruik bij de eigenaar M.A. Tromp’. Geboden wordt ƒ 4200,25.
Per 1 mei 1839 wordt te huur aangeboden: "een koorn-, pel-, mout- en mostaardmolen, het Lam genaamd, eigen aan M.A. Tromp". In 1840 vindt er opnieuw een finale veiling plaats van: eenen rogge-, tarwe-, pel- en mostaardmolen, het Lam genaamd, met vier paar stenen, zijnde hoog op stelling 6 el en 2 palm en hebbende eene vlugt van 23 el en 5 palm. Geboden ƒ 2600,--.
In 1848 vindt er weer een verkoop plaats: geboden is ƒ 2525,--. In 1849 gekocht door Carl Johan Albert Siegert voor ƒ 4500,-- van Wietse Hettema: 'een rogge-, tarwe-, pel- en mosterdmolen met de annex huizinge, groot twee roeden en 40 ellen'.
In 1870 vindt er een finale toewijzing plaats van: 'een rogge-, tarwe-, pel- en mostardmolen, het Lam genaamd; toebehorende tot de nalatenschap van wijlen C.J.W.Siegert'. Geboden ƒ 2526,--. Carl Albert droeg het bedrijf over aan zijn zoon Carl Ernst Hugo Siegert, die in 1915 de molen overdroeg aan zijn zoon Foeke Siegert. In 1935 ging het bedrijf naar zijn zoon Carl Ernst Hugo.

In 1915 brak één van de houten roeden. Dit was aanleiding om nieuwe roeden te bestellen en ook de bovenas te vervangen. Deze tweedehands as was waarschijnlijk afkomstig van de in 1914 door brand verwoeste graan- en specerijmolen 'Windlust', van het Zomerrak te Sneek. De nieuwe Potroeden werden gestoken door Jan Piers Oly uit Sneek. Aan te nemen is, dat hij ook de bovenas stak. Vermoedelijk deed hij dit met gemengde gevoelens: hij was namelijk de bouwer van de verbrande molen geweest!

De molen heeft in de periode 1940/45 nog dienst gedaan, al was in 1943 duidelijk dat de stelling slecht werd. Tot 1959 bleef de molen in de fam. Siegert, in dat jaar kocht Bauke Lyklema de molen. Die laatste verkocht de molen al in 1960 voor ƒ 4500,-- aan de gemeente.

Restauraties vonden plaats in 1948 en 1970/71, waarbij resp. een nieuwe stelling en gevlucht werd aangebracht. In 1992/93 reparaties aan kap, tafelementen, staartbalk, een voeghout, lange spruit en de penbalk, tevens werd een tweede koppel (gebruikte) stenen geplaatst. De molen was tot die tijd uitgerust met een koppel 16der blauwe stenen met een zwaaischerpsel van negentig kerven. Het werk werd uitgevoerd door Hiemstra uit Tzummarum, kosten ƒ 288.300,--. De ingebruikname was op 11 september 1993.

In 1999 werd de gemeente Wymbritseradiel voor ƒ 235.000,-- eigenaar van de naast de molen staande molenaarswoning en liet deze aan de buitenzijde in de oorspronkelijke staat terugbrengen. Binnen werd een moleninformatiecentrum ingericht, dat op 23 september 2000 werd geopend. Op 11 november 2000 werd er voor het eerst in jaren weer gepeld.

De onderbouw werd in 2007 verfvrij gemaakt en opnieuw gevoegd; later werd dit opnieuw gewit. In 2010 is divers onderhoud uitgevoerd, zoals een bredere bordopzet van het wiekenkruis (vooral belangrijk vanwege het pellen). Begin 2012 een nieuwe koningspil, kruihaspel en opknappen van het schijfloop van het koppel tarwestenen.

In maart 2018 werden de 47 jaar oude gelaste roeden gestreken. Deze zijn enige tijd daarna vervangen door nieuwe geklonken roeden, geheel naar model-Pot.

Een opvallend constructiedetail: bij deze molen ligt de lange spruit onder de voeghouten halfhouts ingekeept. Bovenop de voeghouten zijn zware houten platen met bouten bevestigd. Ook de lange spruit is op deze manier verstevigd. Deze opmerkelijke (en technisch bepaald weinig gelukkige) constructie is hier en daar in Friesland te vinden, maar dan overwegend bij kleine molens.

 

Bouwjaar
1742 circa
Molenaar
Cees Nootenboom en anderen
Telefoon
0514-592463 / 0514-591659
E-mailadres
Aandrijving
Adres
Molestrjitte 4
8551 NZ Woudsend
Fryslân
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
Molen: zaterdag 10.00 - 17.00 uur en op afspraak;
Winkel: woensdag 13.00 -17.00 uur; donderdag, vrijdag en zaterdag 10.00 - 17.00 uur.
Extra informatie schoolbezoek

Op afspraak per mail of telefoon

Schoolbezoek mogelijk
Ja

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

't Lam te Woudsend

Locatie

Bezoekadres
Molestrjitte 4
Gemeente
Súdwest-Fryslân
Plaats
Woudsend
Postcode
8551 NZ
Plaats (postadres)
Woudsend
Provincie
Rijksdriehoek: X
171111
Rijksdriehoek: Y
550736
WGS84: N (breedtegraad)
52.94343
WGS84: E (lengtegraad)
5.62688

Contact

Eigenaar
Gemeente Súdwest-Fryslân
E-mailadres
info@molenhetlam.nl
Telefoon
0514-592463 / 0514-591659

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
Maalwerk: 1 : 7,64 en 1 : 9,8; pelwerk: 1 : 8,30
Specificaties
2 koppels 16er blauwe stenen;
Pelstenen: 1 steen;
Luiwerk: sleepluiwerk, voorheen kammenluiwerk

Registratienummers

DHM-databasenummer
1097
Rijksmonumentnummer
39846
Ten Bruggencatenummer
03295