Tiendwegse Molen te Hardinxveld-Giessendam

Tiendwegse Molen

Hardinxveld-Giessendam, Zuid-Holland

Nationale Molendag 2024
zaterdag 11-5
van
10:00:00
tot
17:00:00
Rondleiding
Nationale Molendag 2024
Niet open op zondag 12-5

Over Tiendwegse Molen

Deze molen was in gebruik voor het bemalen van het onderdeel Binnentiendweg van de polder Giessen Oude Benedenpolder in Giessendam en daarmee feitelijk een onderbemaling. Verder was deze molen tevens baak- of seinmolen voor het waterschap de Nederwaard.

Op 8 december 1906 brandde de oorspronkelijke wipmolen als gevolg van een schoorsteenbrand af. De uitgerukte brandweer belandde onderweg met de spuit in een greppel en kon geen hulp meer bieden.
Na de brand werd door het polderbestuur overwogen een ronde stenen molen te laten bouwen. Na een tip van de architect Roozendaal uit Noordeloos werd echter contact gezocht met het bestuur van de polder Groote Waard aldaar, omdat die polder wenste over te gaan op stoombemaling waardoor hun laatste molen, de Grote Molen, buiten bedrijf zou komen. Door het polderbestuur werd toen een bod van ƒ 2.000,-- op de molen uitgebracht, dat door de ingelanden van de polder Groote Waard werd aangenomen.

Het afbreken, overplaatsen en weer opbouwen van de molen in Giessendam werd uitgevoerd door molenmaker Pellikaan uit Gorinchem, die het karwei voor ƒ 5.200,-- had aangenomen. Afkomende onderdelen van de verbrande molen, zoals wateras, scheprad en roeden, werden voor ƒ 375,-- aan Pellikaan verkocht. De onderdelen van de in Noordeloos afgebroken molen werden op een dekschuit over de Giessen naar Giessendam vervoerd. Vanaf de plaats waar deze dekschuit af kon meren, werd een smalspoor aangelegd over een lengte van ongeveer 1100 meter. De onderdelen werden zo met behulp van een locomotiefje en een aantal wagons naar de plaats van bestemming gebracht.

Aldus bleef de molen in gebruik tot 1965, maar er was al iets aan vooraf gegaan: in 1963 was, vanwege het toen geplaatste elektrische vijzelgemaal, een kruipaal komen te vervallen. Dit belemmerde de molen nogal in het functioneren. (Pas in 1985 werd het gemaal een tiental meters verder naar het westen verplaatst zodat de onmisbare paal weer kon worden aangebracht).

Tussen 1965 en 1985 gebeurde hier weinig: de molen stond stil maar werd nog wel enigszins onderhouden. In maart 1974 werden onder andere de borstnaald en de baardplanken vernieuwd.

Ruim elf jaar later, in juni 1985, maakte men een begin gemaakt met een veel grotere restauratie. In hoofdzaak omvatte dit het vervangen van het wiekenkruis, de trap met hangbomen en staartbalk, twee daklijsten, een steenlijst, de busbalk, de penbalk, de wolfsbalk, de achterzomer, de vorstnaald, drie kapspanten, de achtervelgen van het bovenwiel en de schoepen van het scheprad. Daarnaast werden herstellingen verricht aan het rietdek op de ondertoren en aan het buitentoilet. Bovendien werden het aangebouwde klompenhok en de nabij staande schuur vernieuwd.
Het werk werd uitgevoerd door het molenmakersbedrijf vh. J. de Gelder b.v. te Arkel. Het uitvoerige herstel van krimpmuren en waterlopen werd uitgevoerd door aannemer J. de Bruin uit Streefkerk.
Op 11 september 1986 werd de molen door burgemeester B. van Wouwe van Hardinxveld-Giessendam in bedrijf gesteld door het lichten van de vang. De restauratie kostte ƒ 543.830,--.

In 2006 is de situatie met de (bijzonder geringe) onderbemaling met de opvoerhoogte van 0,20 meter opgeheven: de molen verloor als gevolg zijn functie en maalt sindsdien in circuit.

Op 5 oktober 2015, bijna 110 jaar na de fatale brand van de voorganger, brak bij deze molen brand uit in de typische schoorsteenconstructie van wipmolens in die streek, de zgn. rattenval. De molenaar kreeg de zaak enigszins onder controle, de gewaarschuwde brandweer deed de rest.
Het liep aldus goed af voor deze moeilijk bereikbare molen. De schade bleef beperkt tot het rookkanaal, de rattenval en vervuiling in het woonvertrek.

 

Bouwjaar
1906
Functie
Molenaar
Frans Klijn
Aandrijving
Adres
Giessendamse Tiendweg 1
3373 AV Hardinxveld-Giessendam
Zuid-Holland
Open op afspraak
Nee
Open voor publiek
Nee
Openingstijden
?
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Tiendwegse Molen te Hardinxveld-Giessendam

Locatie

Bezoekadres
Giessendamse Tiendweg 1
Gemeente
Hardinxveld-Giessendam
Plaats
Hardinxveld-Giessendam
Postcode
3373 AV
Plaats (postadres)
Hardinxveld-Giessendam
Provincie
Rijksdriehoek: X
117317
Rijksdriehoek: Y
428198
WGS84: N (breedtegraad)
51.8411
WGS84: E (lengtegraad)
4.8404

Contact

Eigenaar
SIMAV

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 0,49
Specificaties
Diam. scheprad: 5,52 m, breedte scheprad: 0,52 m;
Opvoerhoogte: 0,20 m

Registratienummers

DHM-databasenummer
91
Rijksmonumentnummer
20264
Ten Bruggencatenummer
02530