Broekmolen te Streefkerk

Broekmolen

Streefkerk, Zuid-Holland

Over Broekmolen

Op de plaats van de huidige molen stond vóór 1581 al een molen: in een resolutie uit dat jaar, handelend over de schouw van het waterschap Streefkerk en Kortenbroek, is al sprake van ‘de Broeckmolen’. Sommigen beweren dat er al sinds 1514 een Broekmolen heeft bestaan. 

Deze molen bemaalde alleen het gedeelte Kortenbroek van de polder Streefkerk en waterde uit op de lage boezem van de Overwaard. Een veel groter deel van de polder werd bemalen door vijf molens, die in twee trappen via een hoge boezem het water loosden op de Lek. 

In 1948 kreeg deze molen het toen vrijwel nieuwe systeem Fauël, beter bekend geworden als de fokwiek maar er gebeurde daarbij nog iets: zowel vóór als na het aanbrengen van de fokken heeft men uitvoerige metingen verricht omtrent de effecten van dit systeem. Uit dit onderzoek bleek dat deze molen dankzij de fokken bij aanzienlijk minder wind al kon malen. 

Na de buitengebruikstelling in 1957 werd de polder verplicht de Broekmolen in maalvaardige staat te houden en zo ontsnapte deze molen aan wat de andere vijf molens van diezelfde polder moesten ondergaan: intens verval en tweemaal een verwoestende brand. 
De Broekmolen bleef na 1957 veelvuldig in bedrijf, al ging dat feitelijk toen al op vrijwillige basis. 

In november 2008 werd de molen stilgezet vanwege de slechte staat van het bovenhuis. 
In mei 2010 begon de fa. De Gelder met een forse klus: de algehele vernieuwing van dit bovenhuis.
Omdat dit niet in zijn geheel over de weg mocht worden vervoerd werd dit, nadat de roeden waren gestreken, ter plekke uit elkaar gehaald. Dit gebeurde voornamelijk op 24 juni 2010. Bij demontage bleek de constructie inderdaad slecht: het verbod om dit bovenhuis in zijn geheel over de weg te vervoeren was dan ook helemaal terecht geweest! In de werkplaats van de fa. De Gelder werd vervolgens, met behoud van enige oude delen, een nieuw en hecht bovenhuis gemaakt. 
In de zeer vroege ochtend van 14 oktober 2011 werd dit, tegelijk met het eveneens vernieuwde bovenhuis van de Wingerdse molen te Bleskensgraaf, op transport gezet. Nadat eerst het bovenhuis was geplaatst, volgde het steken van de roeden. Sinds deze grote restauratie is de molen weer regelmatig in bedrijf.

In augustus 2012 werd de molen opnieuw stilgezet omdat de ondertoren moest worden gerestaureerd. Bij dit werk heeft men ook de kleurstelling van de vroegere woning zeer zorgvuldig gereconstrueerd. Dit werk werd begin 2013 voltooid. 
In oktober 2021 gingen beide gelaste roeden eruit; de nieuwe werden in 2022 gestoken. 

Intussen waren de broers Cor en Jan Noorlander, die deze molen vele jaren lieten malen, in december 2013 vanwege hun gevorderde leeftijd hier als molenaar gestopt.

Een paar opmerkingen over de constructie: in de zijbinten van dit bovenhuis was een opvallende fout gemaakt: de twee paren achterste steekbanden waren 'trekkend' in plaats van 'stekend' uitgevoerd. Niet bekend is of men deze vergissing bij de reconstructie van het bovenhuis bewust weer heeft aangebracht of niet.
De twee onderste kapdelen zijn genageld op een plank, rustend op een vijftal klossen die zijn aangebracht langs de buitenzijde van de daklijsten. Bij de overige wipmolens van deze polder komt (en kwam) deze constructiemethode ook voor.

Een uitvoeriger toelichting over opkomst, bloei, (bijna) ondergang en rehabilitatie van de molengroep van Streefkerk is te vinden in het record van de Kleine Molen. 

Bouwjaar
1514 Op deze plaats was in 1581 al een molen aanwezig; de molen is dus ouder. 1514 wordt als mogelijk oorspronkelijk bouwjaar ook wel genoemd.
Functie
Molenaar
Emile Noothout
Telefoon
SIMAV 0184-681178
Aandrijving
Adres
Achterdijk 1
2959 LC Streefkerk
Zuid-Holland
Open op afspraak
Ja
Open voor publiek
Ja
Openingstijden
In de regel zaterdag en op afspraak
Schoolbezoek mogelijk
Nee

Word Molenvriend

Nederland zonder molens is ondenkbaar. Maar om deze monumentale iconen te laten draaien en malen is geld en aandacht nodig.

of abonneer je op onze nieuwsbrief!
 

Meer over deze molen

Broekmolen te Streefkerk

Locatie

Bezoekadres
Achterdijk 1
Gemeente
Molenlanden
Plaats
Streefkerk
Postcode
2959 LC
Plaats (postadres)
Streefkerk
Provincie
Rijksdriehoek: X
110675
Rijksdriehoek: Y
432851
WGS84: N (breedtegraad)
51.88243
WGS84: E (lengtegraad)
4.74343

Contact

Eigenaar
SIMAV
E-mailadres
molenstichting@simav.nl
Telefoon
SIMAV 0184-681178

Over de molen

Inrichting
Aandrijving
Overbrengingsverhouding
1 : 0,47
Specificaties
Open ijzeren scheprad buiten de molen, diam. 5,50 m, breedte 0,46 m;
Gietijzeren wateras en sintelstuk

Registratienummers

DHM-databasenummer
1019
Rijksmonumentnummer
34922
Ten Bruggencatenummer
01496